Fasola w naszej kuchni
Fasola –
w polskiej kuchni jest na ogół niedoceniana, zarówno świeża jak i w postaci suchego ziarna.
A przecież należy ona do najstarszych i najbardziej popularnych roślin, jakie uprawiał i spożywał człowiek. Była ulubionym pokarmem starożytnych Egipcjan, którzy czcili ją, jako symbol życia – w poświęconych jej świątyniach. Również Grecy i Rzymianie wysoko cenili fasolę. Przyrządzali ją na różne sposoby, a w czasie wypraw wojennych stanowiła często najważniejsze i niekiedy jedyne ich pożywienie.
Dzieje fasoli w kulturze hebrajskiej sięgają czasów 100 lat p.n.e. Żydzi bardzo wcześnie rozpowszechnili swój zwyczaj pieczenia fasoli. Szczególnie w piątek, aby przyrządzić sobie potrawę na sabat, kiedy to nie wolno im było wykonywać żadnych prac. Stanowiła też podstawę wyżywienia kolonistów podczas zasiedlania “dzikiego zachodu” Stanów Zjednoczonych.
W Polsce jest znana od XII w. i zadomowiła się w zagrodach chłopskich i wśród zubożałej szlachty. W dworach szlacheckich jej nie ceniono, uważając za zbyt pospolitą i niegodną magnackiego podniebienia.
Zobacz przepisy na fasolę:
Sposoby gotowania fasoli:
- Przebraną i umytą fasolę zalać zimnym wywarem, albo zimną wodą, zagotować i pozostawić na 2 godziny. Potem gotować do miękkości pod przykryciem.
- Przebraną i umytą fasolę zalać zimną, przegotowaną wodą i pozostawić na 12 godzin. Potem gotować w tej samej wodzie pod przykryciem.
- Przebraną i umytą fasolę zalać zimną, przegotowaną wodą i zagotować. Natychmiast po zagotowaniu dodać trochę zimnej wody i gotować pod przykryciem. Powtarzać to trzykrotnie.
- Fasolkę szparagową zalać wrzącą, osoloną wodą z dodatkiem cukru i gotować bez przykrycia.
Fasola po staropolsku.
Składniki:
- 40 dag boczku wędzonego,
- 10 dag cebuli,
- 6 dag mąki,
- 5 dag tłuszczu,
Przygotowanie:
- Fasolę ugotować.
- Boczek pokroić w kostkę i podsmażyć razem z pokrojoną cebulą.
- Śliwki opłukać, namoczyć w gorącej w wodzie, a gdy zmiękną – usunąć pestki i pokroić śliwki w paski.
- Z mąki i tłuszczu zrobić jasnozłotą zasmażkę, rozprowadzić ją wywarem z fasoli, dodać boczek, śliwki, rodzynki, miód i karmel.
- Zagotować, połączyć z fasolą, przyprawić do smaku, poddusić mieszając.
Fasola po myśliwsku
Składniki:
- 40 dag fasoli Jaś lub Bomba,
- 2 dag mąki,
- 3 dag smalcu,
- 5 dag cebuli,
- szklanka wywaru z kości i włoszczyzny,
- 7 dag szynki,
- 1½ dag grzybów suszonych,
- 3 dag koncentratu pomidorowego,
- 2 dag musztardy,
- 2 łyżki czerwonego wina,
- łyżeczka soku z cytryny,
- jałowiec, pieprz, papryka, sól do smaku,
Przygotowanie:
- Fasolę ugotować.
- Z tłuszczu i mąki zrobić jasnozłotą zasmażkę, rozprowadzić ją wywarem z kości i włoszczyzny (z zupy), zagotować.
- Szynkę i kiełbasę pokroić w paski i podsmażyć z poszatkowaną cebulą.
- Grzyby umyć, ugotować, miękkie pokroić w paski.
- Wszystkie składniki dodać do zasmażki, zagotować, doprawić przyprawami do smaku.
- Na końcu dodać sok z cytryny i wino, połączyć z fasolą, zagotować.
- Podawać jako samodzielne danie z ziemniakami.
Fasola na kwaśno
Składniki:
- 40 dag białej fasoli,
- 5 dag tłuszczu,
- 5 dag cebuli,
- 5 dag mąki,
- ziele angielskie,
- liść laurowy,
- sól, pieprz, kwasek cytrynowy do smaku,
Przygotowanie:
- Fasolę ugotować.
- Cebulę pokroić, zrumienić na tłuszczu, wsypać mąkę, zrumienić na złoty kolor, rozprowadzić wywarem z fasoli, zagotować.
- Fasolę połączyć z sosem, doprawić do smaku, zagotować.
Kotlety z fasoli
Składniki:
- 40 dag białej fasoli,
- 8 dag tłuszczu,
- 5 dag cebuli,
- 2 jajka,
- koperek,
- 8 dag smalcu do smażenia,
Przygotowanie:
- Fasolę ugotować, odparować do sucha, przestudzić, zemleć na maszynce. Pokrojoną w kostkę cebulę podsmażyć na tłuszczu.
- Dodać do fasoli posiekane jaja, cebulę i koperek.
- Wymieszać, przyprawić do smaku. Formować w tartej bułce kotleciki, obsmażyć z obu stron.
- Podawać z sosem pomidorowym lub surówką z warzyw.
Kotlety z grochu
Składniki:
- 40 dag grochu,
- 10 dag cebuli,
- 5 dag smalcu,
- 2 jaja,
- 6 dag czerstwej bułki,
- szklanka mleka,
- 6 dag tartej bułki,
- 7 dag smalcu do smażenia,
- sól, czosnek, majeranek, pieprz do smaku,
Przygotowanie:
- Groch ugotować według przepisu „Fasola Jaś z wody”, odparować.
- Bułkę namoczyć, odcisnąć, zmielić razem z grochem na maszynce.
- Dodać do masy podsmażaną cebulę, jaja, namoczoną i odciśniętą bułkę, wymieszać i doprawić do smaku.
- Formować okrągłe kotlety o grubości ok.
- 2 cm, obtoczyć je w tartej bułce.
- Smażyć z dwu stron na złoty kolor.
- Podawać z ziemniakami, ostrymi sosami lub z kwaszoną kapustą – gotowaną albo surówką, bądź z innymi surówkami.
Fasola w sosie pomidorowym
Składniki:
- 40 dag białej fasoli,
- 40 dag pomidorów lub 8 dag koncentratu pomidorowego,
- 5 dag cebuli,
- 5 dag tłuszczu,
- 3 dag mąki,
- 5 dag śmietany,
- sól, cukier i kwasek cytrynowy do smaku,
Przygotowanie:
- Fasolę ugotować.
- Pomidory rozgotować, przetrzeć, dodać zasmażkę z cebulą, rozprowadzoną śmietaną i wywarem z fasoli.
- Wymieszać z przecierem pomidorowym, zagotować, przyprawić do smaku.
- Nadmiar wywaru odparować, fasolę wymieszać z sosem.
- Podawać z parówkami lub kiełbasą i ziemniakami.
Czulent z fasolą i kaszą gryczaną.
z kuchni żydowskiej
Składniki:
- 2 kg wołowina (mostek),
- 25 dag fasoli,
- 20 dag cebuli,
- 20 dag kaszy gryczanej,
- 100 ml oleju,
- sól, pieprz, papryka mielona,
- czosnek – do smaku,
Przygotowanie:
- Fasolę wpierw przebrać, opłukać, namoczyć na noc w zimnej, przegotowanej wodzie.
- Potem mięso opłukać, pokrajać w grubą kostkę, osolić, oprószyć przyprawami.
- W rondlu rozgrzać olej, zrumienić mięso ze wszystkich stron, wraz z obraną i pokrajaną w kostkę cebulą.
- Dodać namoczoną fasolę, zalać wodą i gotować przez około 2 godzin.
- Następnie wsypać kaszę, przykryć rondel pokrywką i utrzymywać w cieple do czasu spożycia.